مدیریت ارتباط با فرشتگان - 2

فرشتگان موجوداتی مجرد از ماده هستند. برخی از آنها دارای تجرد عقلی هستند لذا ماده و خصوصیات ماده مثل شکل و رنگ را ندارند و برخی هم مثالی هستند . ولی در هر حال فرشته از داشتن زمان و مکان و حرکت به معنی خروج از قوه به فعل منزه است.
در قرآن کریم در آیات متعددی درباره ملائکه و وظایف و حالات آنها سخن گفته شده و لفظ ملک مجموعا 88 بار به صورت های مفرد و تثنیه و جمع به کار رفته و از آنجا که وجود فرشتگان از امور غیبیه ایست که پی بردن به چگونگی احوال و اوصاف آنها جز از راه ادله نقلیه ممکن نیست و باید در این رابطه به آیات و روایات تمسک کنیم.

از مجموع آیات و روایات بر می آید که ملائکه وظایف متنوعی از قبیل، تدبیر امور، قبض ارواح، مراقبت اعمال، حفظ انسان از خطرات، مجازات اقوام سرکش و... را به عهده دارند.

و کارهای مختلف از قبیل: سجده، رکوع، تسبیح، صف کشیدن، نگهبانی و... انجام می دهند وحالت ها و صفاتی دارند از قبیل این که می توانند به صورت انسان درآمده بر انبیا و غیر انبیا ظاهر شوند هرگز خسته نمی شوند، نمی خوابند، فراموشی در آنها راه ندارد، سستی و غفلت در آنها راه ندارد و...

در قرآن کریم برای فرشتگان ویژگی های فراوانی شمرده شده است مثل:
1. فرشتگان موجوداتی عاقل و باشعور و بندگان گرامی خداوند هستند «بل عباد مکرمون» (انبیا، آیه 26).
2. مطیع امر و فرمان خداوند هستند و او را معصیت نمی کنند «لایسبقونه بالقول وهم بامره یعملون» (انبیا، آیه 27).
3. پیوسته مشغول تسبیح و تقدیس خداوندهستند «والملائکه یسبحون بحمد ربهم و یستغفرون لمن فی الارض» (شوری، آیه 5).
4. گاه به صورت انسان در می آیند و بر انبیا و حتی غیر انبیا ظاهر می شوند. چنان که در سوره مریم می خوانیم: فرشته بزرگ الهی به صورت انسان موزون بر مریم ظاهر شد «فارسلنا الیها روحنا فتمثل لها بشرا سویا» (مریم، آیه 17 - هود، آیه 69 و 77).

5. تعداد آنها به قدری زیاد است که قابل مقایسه با تعداد انسان ها نمی باشند، چنان که در روایتی از حضرت صادق(ع) می خوانیم: هنگامی که از آن حضرت پرسیدند: آیا تعداد فرشتگان بیشتر است یا انسان ها؟ فرمود: سوگند به خدایی که جانم در دست اوست، فرشتگان خدا در آسمان ها بیشترند از عدد ذرات خاک های زمین و در آسمان جای پایی نیست مگر این که در آن جا فرشته ای تسبیح و تقدیس خدا می کند (بحارالانوار، ج 59، ص 176).
6. آنها نه غذا می خورند و نه آب می نوشند و نه ازدواج دارند، چنان که در حدیثی از حضرت صادق(ع) آمده است: «ان الملائکه لایأکلون ولا یشربون ولا ینکحون و انما یعیشون بنسیم العرش : فرشتگان غذا نمی خورند و آب نمی نوشند و ازدواج نمی کنند، بلکه با نسیم عرش الهی زنده اند» (بحار، ج 59، ص 174، ح 4).

7. آنها نه خواب دارند نه سستی و غفلت. در حدیثی از امیر مؤمنان(ع) چنین آمده است: در فرشتگان نه سستی است و نه غفلت و نه عصیان... خواب بر آنها چیره نمی گردد و عقل آنها گرفتار سهو و نسیان نمی شود بدن آنها به سستی نمی گراید و در صلب پدران و مادران قرار نمی گیرند (همان، ص 175).
8. آنها مقامات مختلف و مراتب متفاوتی دارند، بعضی همیشه در رکوع و برخی همیشه در سجودند: «مامنا الاله مقام معلوم ، و انا لنحن الصافون ، و انا لنحن المسبحون؛ هر یک از ما جایگاه معلومی دارد، ما همواره صف کشیده منتظر فرمان خدا هستیم و پیوسته تسبیح او می گوییم» (صافات، آیات 164 - 166).

فرشتگان وظایف مهم و بسیار متنوعی از سوی خداوند بر عهده دارند:
- گروهی حاملان عرشند (حاقه، 17).
- گروهی مدبران امرند (نازعات، 5).

- گروهی مأمور قبض ارواحند (اعراف، 37).
- گروهی مراقب اعمال بشرند (انفطار، 10 تا 13).

- گروهی حافظ انسان از خطرات و حوادثند (انعام، 61).
- گروهی مأمور عذاب و مجازات اقوام سرکشند (هود، 77).

- گروهی مؤمنان را در جنگ ها یاری و کمک می کنند (احزاب، 9).
- گروهی مبلغان وحی و آورندگان کتب آسمانی برای انبیا هستند (نحل، 2).

آیا فرشته ها میتوانند با انسان های عادی(نه پیامبر و...) هم ارتباط بر قرار کنند؟

با سلام
باتوجه به مطالب گفته شد در مورد فرشتگان به سوالات شما بزگوار پاسخ داده می شود

با توجه به این‌که انسان(غیر معصوم) به واسطه لغزش و گناه از خدای متعال فاصله می‌‌گیرد، هنگامی که به ‌خود آمد و از گناهش پشیمان شد و یا هنگام نیاز، شایسته است بندگان مخلص و مقرّب درگاه الهی، کسانی را که در پیش خداوند منان آبروی بیشتری دارند، واسطه قرار دهد.

حال این بندگان مقرّب فرق نمی‌کند که انسان باشد یا فرشته و ... .
این‌که انسان، فرشتگان را واسطه درخواست خویش از پروردگار قرار دهد، در دعاها نیز وجود دارد.

امام علی(ع) در مقام آموزش نماز فرج می‌فرماید: در دعایش بگو: «و أسألک بحق أنبیائک المرسلین و بحق حملة عرشک و بحق ملائکتک المقربین و بحق جبرئیل و میکائیل و إسرافیل و عزرائیل و بحق محمد و آله و عترته صلواتک علیهم أن تصلی على محمد و آل محمد و أن تجعل خیر عمری آخره و خیر أعمالی خواتیمها و أسألک مغفرتک و رضوانک یا أرحم الراحمین» (1)
به ‌حق پیامبران مرسل، به ‌حق نگهدارندگان عرش، به ‌حق فرشتگان مقربت، به ‌حق جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و عزرائیل و به ‌حق محمّد و آل او (ص) که بر محمد و آل او درود فرستى، و قسمت بهتر عمرم را در آخر آن قرار دهى و بهترین اعمالم آخرین آنها قرار دهى و از تو مغفرت و خشنودى ترا درخواست مى‏‌کنم اى ارحم الراحمین.

اما این‌‌که انسان مستقیماً با فرشتگان ارتباط برقرار کند، موضوعی نیست که به سادگی برای غیر پیامبران و اولیای الهی ممکن باشد.

پی نوشت:
1-طبرسى، حسن بن فضل، مکارم ‏الأخلاق، ص 329

رابطه داشتن با فرشته ها برای انسان های معمولی نه به معنای دوست بودن با انها و هر وقت دلمان تنک شد بیایند و با هم باشبیم و خوش بگذرانیم
نخیر این رابطه مد نظر نیست
ولی این که انها شاهد اعمال ما هستند و ماانها را شفیع قرار می دهیم بله این معنای ارتباط درست است و مستند روایی و قرانی هم برای ان داریم
به این مطلب دقت نمایید

دو فرشته ای که خداوند مراقب انسان قرارداده، همیشه همراه انسان هستند و لحظه ای از او جدا نمی شوند مگر پس از مرگ.
آیه ی شریفه ی اذ یتلقی المتلقیان عن الیمین و عن الشمال قعید(1) «آن گاه که آن دو فرشته از جانب راست و چپ نشسته او را فرا می گیرند». از این آیه به دست می آید که آن ها همراه انسان هستند و همراه انسان بودن، کنایه از این است که همیشه مواظب و مراقب اعمال او هستند، و به هر جا رود و در هر حالتی قرار گیرد، او را زیر نظر می گیرند، و اعمال و حرکات و سخنان او را شبانه روز ضبط می کنند و اگر همراه او نبودند، جهت راست و چپ برای آن ها تعیین نمی کرد.
خداوند متعال در قرآن کریم می‌فرماید: «مَّا یَلْفِظُ مِن قَوْلٍ إِلَّا لَدَیْهِ رَقِیبٌ عَتِید» (2) انسان هیچ سخنى (از نیک و بد) بر زبان نمی‌‌آورد جز آن‌که «رقیب» و «عتید» (نگهبانان محافظ) نزد او است (و آنها را می‌‌نویسند).

همچنین از معصومین روایت شده است: هنگامی که مؤمن می خواهد نماز صبح بخواند، دو فرشته نزد او حاضر می شوند; این فرشته ها حاضر شدند، فرشتگانی که مأمور شبانه ی او بوده اند، بالا می روند و هنگامی که خورشید غروب کرد، آن دو فرشته حاضر می شوند و دو فرشته ای که مأمور در روز بودند، بالا می روند و این ها همیشه جای خود را با یک دیگر عوض می کنند تا هنگام مرگ مؤمن فرا برسد. در این هنگام به او می گویند: خداوند از طرف ما به تو پاداش خیر عطا کند! چه قدر ما شاد شدیم که کارهای نیک و سخنان خوب و جلسات خیری که در آن ها شرکت کردی و ما را همراه خود بردی! پس ما امروز آن طوری هستیم که تو دوست داری و نزد پروردگار، تو را شفاعت می کنیم.(3)

والبته ارتباط های دیگری من جمله در هنکام انجام دادن اعمال عبادی چون نماز و دعا و مباحثه و.......که فرشتگان همراه انسان ها هستند
بله اگر ارتباط با فرشتگان را بدین معنا بگیریم مستند قرانی و روایی برای آن وجود دارد ولی اگر به معنای حرف زندن و بگو بخند و خوش گذرانی و ...نخیر چنین ارتباطی مورد تایید دین نیست و مستنداتی هم برای ان نیست

پی نوشت:
1-تفسیر المیزان، علامه طباطبایی، ج 36.
2-ق، 18.
3-مجمع البیان، طبرسی، ج 9.

آیا ارتباط بین انسان و فرشتگان ممکن است؟

این سوال را می توان از دو جهت مورد بررسی قرار داد:
ارتباط فرشتگان با انسان :
وقتی به آیات قرآن و روایت بزرگان دین علیهم السلام مراجعه می کنیم می بینیم که ارتباط بین ملائکه و انسان وجود دارد و از جمله امور ضروری در برخی موارد می باشد.
اصل قبول دین بر این اساس است که فرشته وحی بر انسانی به عنوان پیامبر نازل شده است و با او ارتباط داشته است و آیات خدای متعال و دستورات الهی را بر او نازل می کرده است. همانگونه که خدای متعال در مورد نحوه ارتباطش با انسان به این واسطه گری ملائکه اشاره می فرماید : « وَ ما کانَ لِبَشَرٍ أَنْ یُکَلِّمَهُ اللَّهُ إِلاَّ وَحْیاً أَوْ مِنْ وَراءِ حِجابٍ أَوْ یُرْسِلَ رَسُولاً فَیُوحِیَ بِإِذْنِهِ ما یَشاءُ إِنَّهُ عَلِیٌّ حَکیمٌ » " و هیچ بشرى را نسزد و ممکن نباشد که خداوند با او سخن گوید مگر به صورت وحى (به القاء نهانى و سریع مطلب بر قلب، بدون وساطت حواس، در خواب یا بیدارى، به استقلال یا به وسیله فرشته) یا (با سخن گفتن به گوش او) از پشت پرده (غیب) یا آن که رسولى (از فرشتگان) را بفرستد که به اذن (و نظارت) خودش آنچه را مى‏خواهد (به دیدن شخص و شنیدن صوت) بر او وحى کند، همانا خداوند والا مرتبه و حکیم است."(1)
همچنین روابط دیگری را برای انسان ملائکه در قرآن ذکر می کند. مانند کمک رسانی پنج هزار فرشته در روز جنگ بدر ، به مومنین ، البته به اذن و اجازه خدای متعال. « بَلى‏ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ یَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَةِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَةِ مُسَوِّمین » " چرا اگر صبر کنید و پروا پیشه کنید و آنها به همین فوریت و جوش و خروش به شما روى آورند، پروردگارتان شما را با پنج هزار از فرشتگان نشاندار یارى مى‏کند "(2)
روابط دیگری نیز برای انسان و ملائکه در قرآن کریم ذکر شده است. مانند ارتباط هاروت و ماروت با انسانها که برای تعلیم سحر به انسانها برای مقابل با سحر اجنه و شیاطین، به میان مردم نازل شده بودند.(3)
همچنین از مشاهده ملائکه توسط همسر ابراهیم علیه السلام، در حالی که از انبیاء نبوده است در قرآن کریم سخن به میان آمده است که ملائکه به او بشارت فرزندی به نام اسحاق و پس از او یعقوب را می دهند. « وَ امْرَأَتُهُ قائِمَةٌ فَضَحِکَتْ فَبَشَّرْناها بِإِسْحاقَ وَ مِنْ وَراءِ إِسْحاقَ یَعْقُوب» "و همسرش ایستاده بود، (از خوشحالى) خندید پس او را بشارت به اسحاق، و بعد از او یعقوب دادیم"(4)
و نیز رابطه بین ملائکه و انسانها از این جهت که ملائکه مامورین خدای متعال در اداره عالم می باشند «فَالْمُدَبِّراتِ أَمْرا»"و آنها که امور را تدبیر مى‏کنند" (5) و انسان هم جزوی از این عالم هستی است، یک ارتباط ضروری و غیر قابل انکار است.
همچنین اگر فردی عادی نیز با دوری از گناه و انجام اعمال صالحه خود را به مرتبه ای برساند که شانیت ارتباط و مشاهده ملائکه را پیدا کند منعی از این مساله وجود ندارد و امکان مشاهده و ارتباط وجود خواهد داشت. لکن ارتباط به صورت نزول وحی و برخی ارتباطات دیگر ، مخصوص انبیاء علیهم السلام بوده و هیچ کس غیر از آنها چنین ارتباطی نمی توانند با ملائکه داشته باشند.
ارتباط انسان با فرشته :
فرشتگان اگر چه موجوداتى پاک و قدسى هستند، لکن در برابر انبیا به خصوص رسول خدا (ص ) و ائمه معصومین و اولیاى الهى سر تعظیم فرو مى آورند. لذا گـفـتـنـى اسـت کـه جـمـیـع فـرشـتـگـان خـدمـتـگـزاران اهل بیت رسول خدا (ص ) و شیعیان آنها هستند. چنان که در حدیث وارد است وقتى امیر المومنین (عـلیـه السـلام) از حـضـرت سـوال کـرد: شـمـا بـرتـریـد یـا جبرئیل ؟ حضرت بعد از این که برترى خویش را از جمیع ملائکه اعلام کرد، فرمود:
و ان المـلائکـه لخـدامنا و خدام محبینا... و تحقیقا فرشتگان خدمتگزاران ما و دوستان ما هستند.(6)
امـام خـمـیـنـى (ره ) در یـن بـاره مى یفرماید: این که فرمود: فرشتگان خدمتگزاران ما و خـدمـتـگـزاران دوسـتـان مـا هـسـتـند. گواه است بر آن چه گفتیم که عالم با همه اجزا و جـزئیـاتـش و نیروهایى که در عالم است ، چه نیروهاى علمى و چه نیروهاى عملى - چه کار فـرمـا و چـه کـارگـر - هـمـگـى در اختیار ولى کامل است . پس بعضى از فرشتگان ، مانند جـبرئیل و هم ردیف هایش ، از نیروهاى علمى و کار فرما هستند، و بعضى از فرشتگان ردیف قـواى عـمـلى و نـیـروى کـارگـر هـسـتـنـد، مـانـنـد حـضـرت عـزرائیـل و هم ردیف هایش ، و مانند فرشتگان آسمانى و زمینى که تدبیر امور را به عهده دارند، و خدنتگزارى فرشتگان براى دوستان آن بزرگواران نیز با تصرف آنان است ، مـانـند آن که اگر از انسان در خدمت جزء دیگر قرار گیرد، این خدمت با تصرف نفس انجام مى گیرد(7)
از سلمان نقل شده که گفت: در خانه حضرت زهرا (س )بودم، دیـدم کـه فـاطمه (س ) نشسته، در آسیایى پیش روى او است و به وسیله آن مقدارى جو را آرد مـى کـنـد: و عـمـود آسیا خون آلود است. و حسین علیه السلام (که در آن هنگام کودکى شـیـر خـوار بـود) در یک جانب خانه بر اثر گرسنگى به شدت گریه مى کند، عرض کردم: اى دختر رسول خدا (ص )!چندان خود ار به زحمت نیندار و اینک این فضه کنیز شما است و در خدمت حاضر است ، فرمود: رسول خدا (ص ) به من سفارش نمود که کارهاى خانه را یـک روز مـن انـجـام دهـم و روز دیـگر فضه انجام دهند، دیروز نوبت فضه بود و امروز نوبت من است . سلمان گوید: عرض کردم من بنده آزاد شده شما هستم ، من حاضر به خدمتم ، یا آسیا کردن جو را به عهده من بگذارید، و یا پرستارى از حسین (ع ) مناسب تر و نزدیگ تـر هـسـتـم، تو آسیا کردن را به عهده بگیر، من مقدار از جو را آسیا کردم ، ناگهان نداى نماز شنیدن، به مسجد رفتم و نماز را به رسول خد اص خواندم و پس از نماز، جریان را به على (ع ) گفتم، آن حضرت گریان برخاست و به خانه رفت، و سپس دیدیم خندان. رسول خدا (ص ) از علت خنده او پرسید، عرض کرد: نزد فاطمه (س ) رفتم دیدم فاطمه (س ) بـه پـشـت خوابیده ، و حسین (ع ) روى سینه اش به خواب رفته است.
و آسیا در پیش روى او بـى آن کـه دسـتـى آن را بـگـردانـد، خـود بـه خـود مـى گـردد. رسول خدا (ص ) خندید و فرمود:
یـا عـلى ! امـا عـلمـت ان لله مـلائکـه سـیـاره فـى الارض یـخـدمـون مـحـمـدا و آل مـحمد الى ان تقوم الساعه آیا نمى دانى که براى خدا فرشتگانى است که در زمین گـردش مى کنند، تا به محمد و آل محمد (ص) خدمت کنند، و این خدمت آنها تا روز قیامت ادامه دارد.(8)
پی نوشت :
1. شوری (42) ،‌آیه 51.
2. آل عمران (3) ، آیه 125.
3. بقره (2)، ‌آیه 102
4. هود(11)،‌ آیه 71.
5. نازعات (79)، آیه 5.
6. شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا، تهران، نشر جهان، 1378 هـ.ش، ج 1، ص 262.
7. امام خمینى، مصباح الهدایه، تهران ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره)، 1372هـ.ش، ص 179.
8. محدث قمى، بیت الاحزان ، ترجمه محمدى اشتهاردى، قم، نشر سپهر ، 1377هـ.ش ، ص 395. نازعات (79)، آیه 5.