کژمدرنیته و مدرنیته

تحلیل زیبایی از استاد ارجمندم مهندس افتخاری برداشتی از صفحه لینکدین شخصی ایشان:

جامعه ما از اوایل دهه ٤٠ شمسی در وضعیت نسبتا خطرناکی بسر میبرد. 

به دلایل سیاسی و اجتماعی مختلف از آن زمان ساختار قدیمی و سنتی کشور یکی یکی شکسته شد و به جای جایگزین کردن روشهای مدرن زندگی؛ فقط ژست و ظاهر مدرن نصیب مردم شد.  

 

در سال ١٣٤١ شاه فقید دست به انقلاب سفید زد و با تقسیم سهام کارخانجات بین کارگران و تقسیم زمین های کشاورزی بین دهقانان و کشاورزان عملا مناسبات طبقاتی و ریشه دار جامعه را به کلی به هم ریخت. 

از سوی دیگر با ظهور گروههای چپ و مارکسیستی؛ این از جا درآمده ها احساس طلبکاری روزافزونی را از حکومت در سر پرورانندند و نهایتا با افزایش درآمد کشور از نفت و تجمع مظاهر مدرنیته در مرکز کشور مهاجرت از شهرها و روستاها به تهران به یک مسابقه تبدیل شد.

فرزندان نسل اول این مهاجران سنتی و از جا درآمده در سال ١٣٥٧ به خیابانها ریخته و سرگردانی خود را میان سنت و مدرنیته به انقلابی دیگر بدل کردند.
اینک ما فرزندان نسل انقلاب کرده ایم که هم برای مثال؛ حس نوستالژیکی به اسپند دود کردن برای نظر نخوردن داریم و هم علیه مهریه و جهیزیه و ازدواج سنتی موضع مخالف داریم. نسل فعلی هم بیش از گذشته بین سنت و مدرنیته سرگردان است. 

تحت تاثیر شبکه های اجتماعی و آشنایی با فرهنگ سایر ملل رسما علیه سنت های جامعه خود شوریده است و هنگامی که کمی در زندگی آنان باریک میشویم در میابیم از مدرنیته تنها پاره ای ظواهر را می شناسد. 

سنت با اتکا به پاره ای تئوریهایی که روح زمانه با آنها بیگانه است؛ به طور طبیعی از رده خارج شده و مدرنیته که تمسک به اصول آن نیاز به زمان و ممارست دارد؛ امروز هنوز استقرار نیافته است.

بدین ترتیب سنت و طرفداران ش عملا هر روز بیشتر به حاشیه رانده میشوند و حاملان و حامیان آنها رو به اضمحلال هستند و کمتر میتوانند خطرناک جلوه کنند. اما مدعیان مدرنیته که فقط قرابت ظاهری با آن دارند؛ کژمدرن هایی هستند که از قضا خطرناک ترین دسته ای هستند که نه اصالت سنت را با خود دارند و نه از مبانی مدرنیته چیزی دستگیرشان شده است.
به همین دلیل فرزندان مدیران دولتی برخوردار در کافه ها در پی زد و بند هستند و از مظاهر مدرنیته فقط خودرو اروپایی و سکونت در منطقه یک تهران را دارند. فرزندان نسل کمتر برخوردار هم علیه تازه به دوران رسیده ها حرف میزنند و هر از گاهی میهمانی های ارزان قیمت تر تشکیل میدهند و دودی راه می اندازند.
اما هر دو دسته در یک موضوع مشترک هستند. اگر خدای ناکرده کسی اهل مطالعه پیدا شود و مواضع کژمدرن آنان را زیر سوال ببرد؛

 دور هم در شبکه های اجتماعی جمع میشوند و تا حیثیت وی را نبرند دست بردار نیستند…!!

مراقبت کنید از چاله سنت به چاه کژمدرنیته سقوط نکرده باشید.
احمد افتخاری
١٠ تیر ١٤٠٣

توضیحات بیشتر استاد:

سنت نوعی مکانیزم موثر برای ساماندهی وضعیت امروز هر جامعه ای است و برای ممانعت از سردرگمی افراد جامعه کاملا ضروری است. کفشگر ممکن است نتواند ارتقا طبقه داشته باشد اما درگیری هم رخ نمیدهد و عواقب وخیم تر هم ایجاد نمی کند. این به معنای عادلانه بودن و درست بودن سنت ها نیست. برای مدرن کردن جامعه باید سنت ها را پذیرفت و با فرهنگ سازی دایما آنها را عادلانه تر و قابل قبول تر کرد. اشاره پست حاضر تحلیلی از تحولات انقلابی در این خصوص بود.