سلطه‌ی سامانه‌های خلق‌الساعه‌ی دایم‌الخراب بر دوش فعالان اقتصادی!

آیا تاوان و خسارت این همه سامانه را فعالان اقتصادی با اضافه کردن چندین سیستم و چندین نیرو (هر نیرو با حداقل ۱۷ میلیون حقوق و مزایا) باید پرداخت کنند؟!

آیا نمی شد یک سامانه جامع برای تمام ادارات و سازمانها درست می شد و کلیه اطلاعات کالاها و خدمات در آن ثبت می شد و همه ادارات از آن بهره برداری می کردند؟!

ساختن هر سامانه چند میلیارد تومان درآمد دارد؟!

در ادامه، لیست بخشی از سامانه های اصلی که شرکت‌های تولیدی و بازرگانی با آنها درگیر هستند :

۱- سامانه جامع تجارت

۲- سامانه جامع انبارها

۳- سامانه پنجره‌ی واحد گمرکی

۴- سامانه معاملات فصلی  

۵- سامانه مودیان مالیاتی

۶- سامانه ثبت اظهارنامه عملکرد

۷-سامانه ثبت مالیات بر ارزش افزوده

۸- سامانه حقوق و دستمزد

۹-سامانه جام (برای صورت مالی)

۱۰- سامانه بیمه تامین اجتماعی

۱۱- سامانه فراورده‌های نفتی (برای درخواست سوخت برای ژنراتور، قطعی مداوم برق!)

۱۲- سامانه درگاه ملی مجوزها

۱۳- سامانه بهین‌یاب

۱۴- سامانه یکپارچه کارت بازرگانی

۱۵- سامانه محیط زیست

۱۶- سامانه جامع مدیریت پس از ترخیص

۱۷- سامانه ایران‌کد

۱۸- سامانه جامع روابط کار

۱۹- سامانه سازمان غذا و دارو (TTAC)

۲۰- سامانه شبکه ملی آزمایشگاهی سازمان غذا و دارو (LIMS)

۲۱- سامانه پیشخوان سازمان غذا و دارو

۲۲- سامانه پیشخوان معاونت غذا و داروی استان مربوطه

۲۳- سامانه آموزش استاندارد

۲۴- سامانه سازمان ملی استاندارد(ISOM)

۲۵- سامانه ثبت شرکت‌ها

۲۶- سامانه ثبت علایم تجاری و مالکیت صنعتی

٢٧- سامانه کارت بازرگانی

٢٨- سامانه هوشمند تعاون

٢٩- سامانه نظارت بر تعاونی‌ها

٣٠- سامانه سماصط

٣١- سامانه ستکا

و......

هر کدام از این سامانه ها با کارکرد فعلی‌شان، حکم ترمز دستی را در بخش تولید و خدمات اعمال می کنند!

با این حال، همچنان انتظار رشد تولید باید داشته باشیم؟؟!

همه‌ی اینها برای شرکتی با سایز متوسط است! ولی حتی اگر اندازه شرکت خیلی کوچک هم باشد، همچنان با اکثر این سامانه‌ها باید سروکله بزند.

هر فاکتور فروش را باید در چند سامانه مختلف ثبت کنند! حتی برای قسمت مالیات، یک فاکتور فروش باید در سامانه های ۴ و ۵ و ۶ و ۷ از لیست فوق به طور  جداگانه ثبت گردد. حالا بگذریم از این داستان که ثبت فاکتور هم به این راحتی نیست که بروی وارد شوی و راحت ثبت کنی! قبلش و بعدش هزار داستان (ثبت کدملی و اطلاعات کامل خریداران که از دادن مشخصات امتناع می کنند) دارد. یا مثلاً برای  بعضی اقلام خوراکی باید هم از سازمان غذا و دارو جواز داشته باشی و هم از استاندارد و برای چنین چیزی لااقل با سه تا سامانه سروکار دارید!

البته برای واحدهای تولیدی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی هم چند سامانه دیگر وجود دارد!

و این قبیل مشکلات برای واحدهای اقتصادی همچنان به قوت خود باقیست و روز به روز به آن افزوده می‌گردد!

قبلا که این همه سامانه‌های رنگارنگ نبود؛ هر وقت هر کارآفرینی نیاز به فهرست واحدهای صنعتی کشور یا طرحهای در دست اجرای کشور داشت براحتی به صورت آنلاین می‌توانست دسترسی پیدا کند تا اینکه بخواهد برای آن به تحقیق و مطالعه و ... بپردازد.

ولی الان ...

اراده کنید یک لیست از مشخصات واحدهای صنعتی داشته باشید ...

در حاضر امکان دسترسی آنلاین به مشخصات واحدهای صنعتی کشور در کدام سامانه وجود دارد؟

خدا نکند بخواهی در یکی از این سامانه‌ها یک تغییر کوچک شرکت ثبت کنی؛ به معنای واقعی اشک در می‌آورد!!!

یک مدیر بخش خصوصی یا تعاونی بیش از آنکه  بخواهد به امور جاری و توسعه شرکت‌اش بپردازد باید بتواند تعادل و تناسب بین سامانه‌های خلق‌الساعه دولت را مدیریت کند تا مبادا از سامانه‌ای عقب بیفتد که متعاقب آن با تهدیدات بسیار شدید و زجرآور مواجه نشود.

قبلا یک سامانه بهین‌یابی وجود داشت که امور صنعت در آن انجام می‌شد. آن را پارسال (1402) چندین ماه قطعش کردند و پس از آن یک مرحله درگاه مجوز به آن اضافه کردند.

نتیجه؟ به جای تسهیل کار توسط سامانه‌ها، کارها عملا سخت و پیچیده‌تر شده است!

قرار بود همین سامانه بهین یاب که در طول سال‌ها نواقص‌اش برطرف و نسبتا یک سامانه جامع و کامل بود همه امور را در برگیرد اما بعد از قطع کردن چندماهه‌اش، طیف گسترده‌ای از سامانه‌های خلق‌الساعه و اغلب خراب را جایگزین کردند !!!

شرکتی که یک محصول را در قالب‌ها و اوزان و اشکال متفاوت تولید می‌کند، مجبور می‌کنند که آمار آن را روزانه با کد تک تک محصولات در سامانه ثبت کنند!

به خدا قسم برداشت‌شان از نظارت کاملا اشتباه و متمایل به دخالت و فضولی است.

این سامانه‌های مثلا نظارتی که در واقع هیچ خروجی مثبتی در جهت رفاه‌ حال مردم بجز پیچیده‌کردن امور ندارد بخش زیادی از توان مدیریتی بنگاه‌ها را گرفته اند.

این چندسال اخیر که این همه سامانه های رنگارنگ و پیچیده، تبدیل به اجبار شده، چقدر در کنترل تورم و گرانی موفق بوده یا از تقلب و تخلف جلوگیری کرده است؟!

به نظر می‌آید به زودی فاجعه‌ی این روش اثر خود را نمایان خواهد کرد!

قبل از آنکه دیر شود باید به صورت دستور کار کاملا فوری و اورژانسی، فکری به حال تجمیع یا جمع آوری این وضعیت فاجعه بار کرد!

متاسفانه عدّه‌ی بسیار بسیار قلیلی! در ادارات دولتی هم از این سامانه ها به عنوان ابزاری برای پاسخ ندادن و یا تنبیه کارآفرینان و کسب درآمد برای خودشان سوءاستفاده می‌کنند.

و جالب اینکه، با اینهمه کنترل هنوز نتوانسته‌اند کامل کنترل کنند!